Aanmodderen in bescherming poldergraslanden
(Gruttoweide, foto: Ludo Goossens)
Herinner je je dat we een goed jaar geleden iedereen opriepen om een bezwaarschrift in te dienen ter bescherming van poldergraslanden in het Meetjeslands krekengebied en West-Vlaanderen? Meer dan 1.600 mensen dienden via Natuurpunt een bezwaarschrift in om te pleiten voor deze bescherming.
Gras is gras…?
Eeuwenlang al graast het vee op de poldergraslanden van de Uitkerkse Polders in West-Vlaanderen of die in Sint-Laureins. Ze worden ook wel als hooiland of wisselweide gebruikt. Typisch zijn de poelen, greppels en sloten om het waterpeil te regelen, en de kleine reliëfverschillen. Uniek aan de Meetjeslandse poldergraslanden is de zilte samenstelling. Dit type grasland vind je nergens anders ter wereld. Dit gaat in onze strijd dus (om het met grote woorden te zeggen) om een beschavingsconflict: zijn we bereid om dit unieke werelderfgoed, waar ook nog grote natuurwaarden aan gekoppeld zijn, te vernietigen om op korte termijn een paar euro’s extra te verdienen aan maïs?
Gelukkig zijn enkele van die poldergraslanden intussen eigendom van Natuurpunt, want het lot van de andere is erg onzeker. Op 18 september nam de Vlaamse regering een eerste principiële beslissing over de kaart, die moet leiden tot de definitieve bescherming van de poldergraslanden. Tot op heden werd echter nog geen definitieve beslissing genomen. Deze zou nochtans na het advies van de Raad van State (waarvoor deze 30 dagen de tijd kreeg) genomen worden.
(Oudemanskreek, foto: Ludo Goossens)
Schijnbescherming
De beschermingsmaatregelen voor percelen die voordien al beschermd werden via het vegetatiebesluit blijven. Percelen in landbouwgebied worden zogezegd beschermd via het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Maar volgens Natuurpunt is dat een schijnbescherming, omdat de vegetatie behandeld mag worden met herbiciden en omdat het toegelaten is om door te zaaien, waardoor op termijn eenzijdige raaigrasweiden ontstaan.
Dat betekent de teloorgang van het typische microreliëf dat tweeduizend jaar cultuurgeschiedenis van inpoldering, veen- en zoutwinning weerspiegelt. Bovendien is dit gekoppeld aan de Europese landbouwwetgeving, die om de paar jaar wijzigt. Echt ‘beschermd’ kunnen we dit dus niet noemen. Het is intussen duidelijk dat de landbouwadministratie niet bepaald staat te springen om streng handhavend op te treden. De eeuwenoude poldergraslanden dreigen dus toch nog te verdwijnen.
Qua oppervlakte is er op dit moment veel onduidelijkheid. Waarschijnlijk zal een derde van de oppervlakte die in openbaar onderzoek ging, niet meegenomen worden op de definitieve beschermingskaart. Volgens sommige bronnen zou ook een deel van de eerder beschermde graslanden worden geschrapt. We gaan dus van 12.000 naar 8.000 hectare. Als je ook nog weet dat dat die 12.000 hectare maar een deel omvat van het resterende areaal poldergrasland, worden dus wel erg veel van deze graslanden vogelvrij (dat mag je letterlijk nemen) verklaard.
Nochtans bleek uit het openbaar onderzoek dat er maatschappelijk draagvlak was voor de bescherming van 10.000 hectare en dat er vanuit de landbouwsector maar weinig tegenwind kwam. Deze percelen blijven immers in landbouwgebruik.
Verdere actie
Natuurpunt laat het hier niet bij. NPM zal mogelijke acties ondersteunen. Wordt vervolgd…
Natuurpunt redt poldergraslanden, samen met jou
Om deze laatste stukjes werelderfgoed te beschermen, koopt Natuurpunt poldergraslanden aan. Daarvoor hebben we geld, veel geld nodig. Steun ons, doe een gift. Voor een gift vanaf 40 euro ontvang je een fiscaal attest. Overschrijven kan op rekeningnummer BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt Beheer, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen, met vermelding van ‘projectnr. 6634 Meetjeslandse Kreken’.
Krien Hansen en Gaea Rysselaere
foto’s: Ludo Goossens
Artikel uit het tijdschrift ‘Natuur en landschap Meetjesland’, winter 2015 (jaargang 22 nr.4)
